Instituto de educación básica nufed no 24
Caserío el paraíso aldea los encuentros Sololá

Grado: segundo básico
Sección: única
Curso: idioma materno

Trabajo: poema, chistes y adivinanzas

Alumno: Ovidio Castro Tuiz
Clave: 03

Pach´un tzij poemas

Jun ti sanik nusamaj pa sanayi´ taq

Xab´apon chik jun xeru ön ye kaï´

Ye kaïi´taq sanik yesamaj pa sanayi´

Taq xab´apon chik jun xe ruön ye oxi´

Ti Nutzuy: Mi Tecomate:

Ti nutzuy, ti nutzuy, Mi tecomate, mi tecomate, ja rït at uk'wäy nuya', tú llevas mi agua, ja rït, yatzaqe' chwij, …ver más…

Ruq'ij ri Ixtän pa Qab'an rïn xich'ako' ri ti nurajil, roma xink'ayij ti nusakil.

Yalan nitze'en nuwäch, roma niqa' chi nuwäch, ri k'ak'a' nupawi'.

ob'al:

Xinaläx achi'el jun ti kök, jub'a' ok ye'apon chupan ri ütz k'aslem, yalan ko'ol ok ri nuk'aslen, man yipoqonäx ta achi'el npoqonäx jun ala', nïm q'axon nuna' ri nuk'u'x roma ¿Achike roma rïx te'ej tata'aj in ti xtän xkelesaj ri tijonïk chuwe.
Nkelesaj ri nutijonik, achi'el nikib'än chi re jun ak'al nkib'esumij pa q'ayis ri ruwach'ulew man nutzu' ta, wi ala' wi ti ixtän rya' yerajo' chi e ka'i'. niwelesaj ri tijonïk chwe? niwelesaj nik'aj nuk'aslen.

Rïn chuqa' yitikir yich'ob'on achi'el ri ala', wi öj man yojk'o ta chuwäch re ruwach'ulew man jun nb'ano ri wäy, man jun nb'ano q'utu'n, achi'el jun molaj xuruya', wi man jun ri ruxe' konojel yekatäj.

Ri winaqi' öj k'o wawe' Iximulew,

Q´OLON TZIJ (CHISTE)

Maríy chuqa’ ma Tru’

Mari’y chuqa’ ma Tru’ ye k’o pa kachoch, kin latz’ rub’anön. Jun q’ij ma Tru’ xuloq’ jun äq. Mariy xpe royowal roma ma